Multi- of monodisciplinair na COVID-19?
02 juni 2020
Door: Bas Wolbert, fysiotherapeut en oprichter coronazorgteam
Deze vraag is me de laatste tijd meer gesteld. Multidisciplinair of monodisciplinair behandelen of, om het nog complexer te maken, interdisciplinair?
Naar aanleiding van de eerste wetenschappelijke inzichten eind maart en de kennis vanuit REACH zijn wij als praktijk voor fysiotherapie en ergotherapie samen met andere zorgverleners een multidisciplinair behandelteam gestart. De gemeente Uden, Boekel en Nistelrode werden als gemeenten hard geraakt door corona. We waren landelijk én dagelijks nieuws. De deuren van onze praktijk sloten en tijd die ons normaal gesproken ontbreekt, ontstond door de maatregelen die de overheid had opgelegd. Zelf besloten we als praktijk fysieke afspraken om te zetten naar beeldbellen, een inmiddels niet meer weg te denken fenomeen in zorgland. Daarnaast hebben we de vrijgekomen tijd benut om te investeren in samenwerking tussen zorgverleners rondom coronapatiënten.
Samenwerken rondom coronazorg
Interdisciplinair (gezamenlijk onder één dak aan één cliënt tegelijkertijd) werken deden we reeds in de tweede lijn. Toen de eerste gevolgen en gezondheidsschade van COVID-19 tot ons kwamen via pers en kliniek, vonden we het al snel een logische en wenselijke stap om ook hiervoor interdisciplinair te gaan samenwerken. We ´schaalden´ op naar ‘corona-nazorg’. Via beeldbellen ontvingen we onze eerste aanvragen en startte de zorg na corona op. De diversiteit van symptomen en klinische verschijnselen bij corona zijn zo uiteenlopend dat een richtlijn toen nog ontbrak. “Voor nu doen we het ermee”, dachten we.
Middels een casemanager (de longfysiotherapeut), een interdisciplinair zorgpad en triage kiezen we voor “zorg op maat” en de “juiste zorg op de juiste plek”. Met het nabijgelegen ziekenhuis Bernhoven, FYSUVO (een regionaal netwerk longfysiotherapie), en Tolbrug Revalidatie hanteren we een triagemodel om de navigatie van de patiënt zo goed mogelijk te laten verlopen. Zorgzwaarte is hierin bepalend voor de “juiste plek” in de regio.
Het samen (be)handelen leert ons dat de traditionele schotten tussen de zorgverleners vervagen en dat elke bijdrage welkom is. Getoetst aan de laatste bewijslast of voortkomend vanuit bestaande kennis en ervaring. Dat laatste is toch hetgeen waar we momenteel op varen. Hebben we te maken met een overkill aan zorg bij de eenvoudige hulpvraag? Of is er sprake van een onderschatting van de hulpvraag? En komen we daardoor tekort in de te leveren zorg? Daar komen we over een tijdje pas achter. Op dit moment zal handelen vanuit Evidence Based Practice in de domeinen long, vaat en hart en chronische pijn/vermoeidheid ons een basis kunnen geven, aangevuld met de laatste bewijslast na doorgemaakte infectie COVID-19. Expertise ontbreekt nog, maar ontstaat letterlijk waar we bij staan. Samen ontwikkelen we de evidence.
Samenwerking en afstemming tussen de eerste en tweede lijn en mogelijk derde lijn is belangrijk. Het liefst zonder de ‘schotten’ die traditioneel een scheiding maken in zorg, in vergoeding en in zorgkosten. Het hebben van een landelijk dekkend netwerk aan gespecialiseerde longfysiotherapeuten met aantekening COVID-19 helpt de verwijzer en de cliënt zich te melden op de “juiste” plek. Laten we samen naar de cliënt kijken. Die heeft na een onbestemde ziekteperiode geen boodschap aan wie hem/haar helpt, zolang het ‘state of the art is’ en met de wetenschap dat zorgverleners met elkaar in gesprek zijn rondom de hulpvrager en zorg op maat leveren.
Dus, een antwoord op de vraag of je multi-, mono- of interdisciplinair (be)handelt na COVID-19? Kijk wat je organisatie aankan. Werk met zorgverleners die je vertrouwt in hun honger naar nieuwe kennis en bewijslast. Word geen verzameling van zorgverleners die door de opkomende trend bij elkaar zijn geraapt voor de bühne. Zorg voor een goed georganiseerd, multidisciplinair, wekelijks overleg. Daar waar mogelijk interdisciplinair werken onder één dak. Zorg voor een zorgvuldige communicatie naar verwijzers en betrokkenen in één compleet verslag. Multi- of interdisciplinair denken en doen is geen common sense in een monodisciplinaire setting. Dit is pas het begin. Nu kunnen we onze ervaring en kennis opdoen en de cliënt de zorg bieden die hij/zij verdient! Zinnig bezig zijn en het leveren van zinnige zorg heeft nog nooit zo prominent op de agenda gestaan als nu.
Bas Wolbert is fysiotherapeut en oprichter van het coronazorgteam.nl. Het team werkt multidisciplinair met longfysiotherapeuten, ergotherapeuten, diëtisten, GZ-psychologen, logopedisten en maatschappelijk werk. Huisartsen en praktijkondersteuners nemen deel aan de werkgroep om kennis met elkaar te delen. Het Coronazorgteam werkt samen met het nabijgelegen Bernhoven ziekenhuis en Fysuvo (een regionaal netwerk longfysiotherapeuten), en de therapeuten zijn aangesloten bij Chronisch ZorgNet.