Fit4Surgery: de meerwaarde van prehabilitatie
Ineke (75) leidt een actief leven. Ze maakt fietstochten tot maar liefst 60 km en wandelt dagelijks samen met haar man. Hun leven neemt echter een onverwachtse wending als ze na reguliere controle bij haar arts de diagnose darmkanker krijgt. Ineke komt in een prehabilitatie traject terecht. Dit betekent, dat ze vier weken voor haar operatie intensief traint onder begeleiding van fysiotherapeut en diëtist. Dit traject, genaamd Fit4Surgery, bereidt haar niet alleen optimaal voor op de operatie, maar bevordert ook haar herstel. Het principe, dat patiënten fitter hun operatie ingaan met behulp van begeleiding heet 'prehabilitatie'. Het doel van prehabilitatie is om patiënten die een operatie nodig hebben, sterker en gezonder te maken voorafgaand aan de operatie, zodat ze beter herstellen en een positievere uitkomst hebben na de ingreep. Ineke is gelukkig niet de enige, die snel herstelt uit deze zware operatie, maar één van de vele succesverhalen, die voortkomen uit de samenwerking tussen patiënten, eerstelijns fysiotherapeuten en ziekenhuiszorgketens.
Patiënt neemt regie
Ineke deelt haar ervaringen: voor de diagnose geniet ze volop van haar actieve leven, maar de kanker dwingt haar tot een andere realiteit. Het prehabilitatietraject is uitdagend; ze traint drie keer per week intensief onder begeleiding van haar eerstelijnsfysiotherapeut Alison Haanen. Al snel ziet ze echter de voordelen. “Mijn operatie verliep soepel en ik herstelde snel,” licht Ineke toe. Nu, na de operatie, pakt ze haar leven weer op en geniet ze weer van het fietsen en wandelen. Ook haar eetpatroon is gezond dankzij de intensieve begeleiding van de diëtist, die haar voor haar operatie een eiwitrijk dieet voorschreef ter bevordering van haar spierkracht.
Het standpunt van de fysiotherapeut
Alison Haanen heeft zich als fysiotherapeut gespecialiseerd in de begeleiding voor Fit4Surgery. Ze is werkzaam in de eerste lijn. Dat betekent, dat deze zorg dichtbij Inekes huis kan plaatsvinden. Alison heeft korte lijnen met de specialisten in het ziekenhuis. Ze benadrukt de voordelen van het Fit4Surgery-traject. “Met cardio- en krachtoefeningen, die onder professionele begeleiding van de fysiotherapeut plaatsvinden, worden patiënten fitter voor hun operatie. Het resultaat? De patiënt komt zonder complicaties en vervelende gevolgen uit de operatie. “In korte tijd was Ineke op de been en ze kon binnen enkele dagen vanuit het ziekenhuis naar huis toe. Ze herstelde snel omdat ze er fit in ging.” Alison benadrukt hierbij: “Het is een intensief traject, want een patiënt moet drie keer per week komen trainen. Je moet er tijd en aandacht aan besteden, want het is niet zomaar iemand op apparaten laten trainen. Maar de resultaten voor de patiënt zijn deze inspanningen zeker waard. En zoals gezegd zorgen we voor een zorgverlener in de buurt van de patiënt, om het zo laagdrempelig mogelijk te houden.”
Het belang van de Zorgketen
Stichting Fit4Surgery benaderde Chronisch ZorgNet* om prehabilitatie voor iedereen op termijn mogelijk te maken. Door de focus op gesuperviseerd bewegen én leefstijlbegeleiding past het programma goed bij de kwaliteiten van Chronisch ZorgNet therapeuten. Met haar netwerkstructuur zorgt Chronisch ZorgNet ervoor, dat dit prehabilitatieprogramma op termijn landelijk en kwalitatief hoogwaardig aangeboden kan worden door gespecialiseerde eerstelijns zorgverleners. Chronisch ZorgNet biedt als expert op dit gebied in het leveren van kwalitatief hoogwaardige zorg in samenwerking met Fit4Surgery ook scholing aan voor therapeuten.
Momenteel werkt Chronisch ZorgNet samen met ziekenhuizen, zoals van St. Antonius Ziekenhuis in Utrecht/Nieuwegein om prehabilitatie vorm te geven. Door deze samenwerking wordt in steeds meer regio’s Fit4Surgery nu de standaardzorgprocedure voor patiënten met darmkanker. Bij een afwijkende fysieke fitheid en voedingsstatus gaan patiënten naar een eerstelijnsfysiotherapeut en krijgen ze aanvullende voedingsadviezen van diëtisten Femke Corbière en Eva Grimbergen in het St. Antonius Ziekenhuis in Utrecht/Nieuwegein. Patiënten die fit zijn, krijgen adviezen en gaan sneller voor operatie. Zie ook: https://www.chronischzorgnet.nl/chronisch-zorgnet/actueel/nieuws/st-antonius-chronisch-zorgnet-en-fit4surgery-werken-samen-voor-prehabilitatie/
Verpleegkundig specialist Mendy Zournas, fysiotherapeut en coördinator van het traject Wencke Raterink is samen met haar collega Marinus aanspreekpunt voor de eerstelijns fysiotherapeut om patiënten optimaal voor te bereiden op hun operatie. “Dit vereist een goed georganiseerde samenwerking en duidelijke communicatie tussen alle betrokken partijen. Elkaar aangehaakt houden om het proces voor de patiënt zo soepel mogelijk te laten verlopen is daarbij essentieel. Daarbij vertrouwen we op elkaars expertise om de patiënt snel en doelgericht zo fit mogelijk uit de operatie te krijgen.”
Toekomstperspectief
Prehabilitatie trajecten zoals Fit4Surgery worden nog niet volledig door zorgverzekeraars vergoed. De resultaten tonen echter aan, dat ze de moeite waard zijn. Wencke, Alison, Femke en Eva zijn het erover eens: “Kortere ziekenhuisverblijven en snellere herstelperiodes zijn slechts enkele van de voordelen, die patiënten ervaren. Het is belangrijk, dat deze programma's verder uitbreiden en erkend worden als essentieel onderdeel van de behandeling van ernstige aandoeningen, zoals darmkanker.”
In het kort, het prehabilitatie programma Fit4Surgery biedt een waardevolle aanvulling op de zorg voor patiënten die een operatie moeten ondergaan. Door patiënten fysiek en mentaal met een goede voedingsstatus voor te bereiden op hun operatie, draagt dit programma bij aan beter herstel en hogere kwaliteit van leven na de operatie.
* Dit artikel is mede mogelijk gemaakt door Chronisch ZorgNet, een landelijk dekkend kwaliteitsnetwerk bestaande uit 3500 eerstelijns gespecialiseerde zorgverleners. Deze zorgverleners zijn gespecialiseerd in één of meerdere chronische aandoeningen, namelijk perifeer arterieel vaatlijden, longaandoeningen, verhoogd val- en fractuurrisico, hartziekten en post-covid. Chronisch ZorgNet zorgt ervoor dat zorgverleners duidelijk vindbaar en verwijsbaar zijn voor verwijzers en patiënten. Zo dragen we bij aan passende zorg in de woonomgeving van de patiënt.
Ga voor meer informatie over de samenwerking van Chronisch ZorgNet en Fit4Surgery naar www.chronischzorgnet.nl/chronisch-zorgnet/actueel/nieuws/samenwerking-fit4surgery-en-chronisch-zorgnet/